Dit artikel is voor het laatst geupdate op 25 oktober 2023 door Kimberly
Halsband of tuigje? De vraag of een halsband of een hondentuig beter is, is niet even snel te beantwoorden. Elk middel is zo goed als slecht als de manier zoals het middel gebruikt wordt. Je kunt je hond met zo ongeveer alles schaden als je er ongecontroleerd mee omgaat. Een hond trekt niet meer of minder aan de riem wanneer hij het ene of het andere draagt.
Noch een halsband of een hondentuig vervangt de opvoeding. Als het gaat om de juiste opvoeding van je hond, spelen halsband of hondentuig geen enkele rol, de keuze van een halsband of tuigje mag alleen gedaan worden op fysiologische feiten.
Er zijn veel redenen waarom een hond al dan niet een halsband moet dragen en net zo veel redenen waarom een hond wel of geen hondentuig kan dragen. Bij sommige honden heb je geen andere keuze dan een tuigje aan te doen. Bijvoorbeeld onzekere honden uit een dierenopvang die nog nooit van hun leven met een mens gewandeld hebben. Honden met angst- en gedragsproblemen.
Honden met ernstige agressie. Het is veiliger om deze honden een hondentuig aan te doen, omdat zij dan minder snel kunnen ontsnappen en indien mogelijk het liefst met 2 lijnen daaraan bevestigd.
Dit geldt ook voor puppy’s en jonge honden, die nog aan de lijn moeten leren lopen, hondjes die nog alle kanten opspringen, omdat zij nog niet weten dat dit aan de lijn niet kan, zij kunnen beter een tuigje dragen. Aan de andere kant kunnen honden die constant in het water springen beter een halsband dragen omdat de kans dat zij met een tuigje ergens in verstrikt raken groter is en zo kunnen verdrinken.
De halsband
Halsbanden hoeven geen probleem te zijn wanneer men deze op een juiste manier gebruikt. Als argument om de hond geen halsband te laten dragen wordt vaak gebruikt dat een halsband het strottenhoofd en de luchtpijp kan beschadigen wanneer de hond hard aan de lijn trekt.
Het is daarom ook belangrijk om de hondenhalsband op de juiste plaats, om de hals van de hond te doen. Kleine honden, zoals Yorkshire Terriërs, Chihuahua’s of Maltezers, zijn kwetsbaarder, deze kunnen daarom beter een hondentuigje dragen.
Wanneer je een halsband wilt gebruiken, gebruik dan een zo’n breed mogelijke halsband met een zachte voering, om zo de druk op de hals beter te verdelen.
Plaats de halsband niet te strak om de hals en zo ver mogelijk onder het strottenhoofd vandaan, daar in de hals is het spierstelsel van de hond het best ontwikkeld en oefent de halsband minder druk uit op de kwetsbare delen in de hals van de hond. Maar zorg er altijd voor dat er nooit druk op de halsband komt te staan.
Lees ook: Top 20 keer het beste hondentuigje
Product advies
Uit een wetenschappelijk onderzoek blijkt dat halsbanden nekletsel bij honden kunnen veroorzaken. Gebruik daarom alleen een halsband als je hond heeft geleerd om mee te lopen aan een slappe lijn.
De kans van beschadiging van de hondenhals is het grootst bij het gebruik van dunne halsbanden, slipkettingen of prikhalsbanden, deze zou men dan ook nooit moeten gebruiken. Honden met problemen met de cervicale wervelkolom (de 7 halswervels) mogen absoluut nooit een halsband dragen, maar moeten een hondentuig dragen.
Het hondentuig
Belangrijk is dat het tuigje goed zit, anders hebben zij geen voordelen ten opzichte van de halsbanden. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 85% van de tuigen die je bij honden ziet niet optimaal zijn. Vanuit fysiotherapeutisch oogpunt is het erg belangrijk om het tuigje zorgvuldig te kiezen, anders kan het blijvende schade aan de ademhaling, het bewegingsproces en de wervelkolom veroorzaken.
Hondentuigen die niet goed zitten kunnen leiden tot een bovenmatige belasting van het bewegingsapparaat. Koop daarom een honden tuigje dat past bij jouw hond!
Hondentuigen blijken vaak te strak te zitten, waardoor de borst van de hond niet kan uitzetten wanneer hij rent en speelt. Als gevolg hiervan krijgt hij ademhalingsproblemen zodra hij snel of diep moet ademen, wat op zijn beurt resulteert in enorme spanning.
Als de klikbevestiging van het tuigje direct op de elle boog van de hond zit, bestaat het risico dat de hond aan een bewegingsfout went, omdat hij het onaangename gevoel van de vergrendeling tijdens het rennen probeert te vermijden.
Onderzoek naar hondentuigjes
Voor een onderzoek naar de beweging van honden, hebben Martin S. Fischer en Karin E. Lilje de bewegingspatronen van meer dan 300 verschillende honden onderzocht en kregen zo baanbrekende nieuwe inzichten die ook het gebruik van tuigjes opnieuw evalueren.
Uit hun onderzoek blijkt dat het schouderblad voor bijna 60% een bijdrage levert aan de voorwaartse bewegingen van een hond (zie video). Dit maakt duidelijk dat de schouder niet belemmerd mag worden in zijn natuurlijke bewegingen, bijvoorbeeld door een tuigje dat niet goed zit.
Dit kan niet alleen leiden tot frustratie bij de hond (dat weer kan resulteren in agressief gedrag), maar vooral tot aanzienlijke problemen in het bewegingsapparaat. Een andere belangrijke ontdekking bij dit onderzoek is dat de thorax (borstkas) van de hond veel beweeglijker en kwetsbaarder is dan die van de mens.
In tegenstelling tot de menselijke borstkas, is die van de hond niet stijf, maar veert mee wanneer vanaf de voorkant druk op het borstbeen wordt uitgeoefend.
Dit betekent dat sterke druk hierop letsel kan veroorzaken. Een perfect hondentuigje dat bij alle honden past, bestaat niet, onze huishonden hebben veel verschillende lichaamsvormen. Het juiste hondentuigje moet daarom ook heel zorgvuldig gekozen worden, men moet daarbij rekening houden met de voor- en nadelen van bepaalde tuigjes.
Het Y-Tuigje
Dit tuigje vormt een “Y” op de rug en op de borst. De lussen rond de nek en borst ontmoeten elkaar aan de achterkant, aan elk daarvan is een ring voor het vasthaken van de riem is bevestigd.
Voordelen
Het tuigje ligt aan de voorkant van het borstbeen en heeft geen invloed op de luchtpijp.
Vanwege de gekruiste constructie is een “ontsnapping” uit het tuig praktisch onmogelijk.
De schouderbladen behouden bewegingsvrijheid.
Nadelen
Bij honden met een smalle ribbenkast glijdt de buikband naar één kant naast het borstbeen. Er zijn wel Y-tuigjes die geschikt zijn voor windhonden, deze kunnen ook bij andere honden met een smalle ribbenkast gebruikt worden.
Afhankelijk van hoe het tuigje zit, kan de middelste balk op de buik bewegen en glijdt dan naast het borstbeen en zit dus op de borstspieren. Zodra er getrokken wordt, krijgt de hond een onaangename druk onder de oksels, wat het looppatroon negatief beïnvloedt.
Als het materiaal niet goed is, kan het tuigje erg schuren, wat kan leiden tot kale plekken. De schouderstangen kunnen niet op de maat of slechts zeer beperkt op de maat van de hond worden ingesteld.
De H-Tuigjes
Dit is waarschijnlijk het meest voorkomende hondentuig. Open vormt het de letter “H”. Het bestaat uit een riempje op de rug met twee bevestigde lussen (één rond de nek, één rond de borst) en een riem die de twee lussen verbindt tussen de voorpoten.
Voordelen
De hond heeft een volledige bewegingsvrijheid. De schouderbladen kunnen vrij draaien.
De meeste modellen hebben een ring aan de voorkant.
Nadelen
De hondenriem moet altijd goed zitten, het mag niet strak zitten of de luchtpijp beïnvloeden.
Om goed te zitten, moet het tuigje ideaal zijn ingesteld. Vanwege de vele instelmogelijkheden werkt dit meestal goed, maar als de rugriem te kort is, kan het niet juist ingesteld worden.
Als de riem niet breed genoeg is, kan deze pijnlijk zijn op het strottenhoofd of het borstbeen en letsel veroorzaken. De meeste modellen hebben een ring aan de voorkant. Deze ring mag niet drukken op het lichaam van de hond. Het is beter dit tuigje niet te gebruiken bij honden die hard trekken.
De X-Tuigjes
Bij deze tuigjes kruisen de banden op de rug, en meestal ook op de buik, en vormen zowel aan de boven- als de onderkant een “X”. Vanwege deze constructie bevinden de banden zich meestal dicht bij de oksels van de hond. De lussen rond de nek en borst ontmoeten elkaar op een punt waar de ring voor het vasthaken van de riem is bevestigd. Door deze constructie bevindt het zich meestal min of meer direct op de schouderbladen van de hond en ook dicht bij de oksels.
Voordelen
Doordat de banden kruizen geeft dat het tuigje meer stabiliteit. Het is geschikt voor honden met een smalle borst, waar een Y-tuigje heel snel wegglijdt.
Nadelen
Omdat de borstband bij de meeste honden direct op de ribbenboog loopt, kan het problematisch zijn voor een hond die veel rent en beweegt. Als de borst uitzet door snelle ademhaling, kan de hond niet goed diep ademhalen.
Noorse tuig
Deze bestaat uit een horizontale borstriem, dat aan beide zijden is bevestigd met de rompband, die achter de voorpoten over de borstkas loopt. Meestal zit er op de rug ook nog een handvat, waaraan je je hond vast kunt houden.
Voordelen
Het positieve is dat tuig snel en makkelijk aangebracht en verwijderd kan worden: je trekt het over de kop van de hond en sluit de borstriem, en klaar. Omdat het geen riem tussen de voorpoten heeft, is het erg geschikt voor gevoelige honden die zich snel beklemd voelen.
Nadelen
De dwarsriem is voor de hond onaangenaam en hinderlijk, omdat de fysiologische bewegingen van het voorste ledematen worden gehinderd. Noorse tuigen zitten vaak slecht en glijden daardoor weg. Om dit te voorkomen, worden ze vaak erg strak ingesteld, wat naast een beperkte ademhaling ook andere nadelige gevolgen kan hebben.
Als er bijvoorbeeld een ruk op het tuigje komt, duwt de rand van het tuigje aan de achterkant op de uitsteeksels van de wervelkolom (en vrijwel altijd op dezelfde plek). Dit kan leiden tot doordringende drukpunten en spanningen, wat erg pijnlijk is voor de hond. Dit tuigje is ongeschikt voor angstige of onrustige honden, omdat ze vrij gemakkelijk uit het tuigje kunnen ontsnappen.
Het zadel tuig
De structuur is vergelijkbaar met het Noorse tuigje, maar het heeft een bredere achterplaats op de schouders.
Voordelen
Gemakkelijk aan te doen. Meestal zijn deze hondentuigen erg robuust en sterk, omdat ze zijn ontworpen om mee te wandelen, om te trainen of sportieve activiteiten met je hond te ondernemen.
Nadelen
Bij het Noorse tuigje is de dwarsriem ongemakkelijk en hinderlijk voor de hond, omdat de fysiologische bewegingen van de voorste ledenmaten worden belemmerd. Onder het zadel kan zich hitte of vocht ophopen.
Vanwege de “eenvoudige” vorm zijn er te weinig aanpassingsmogelijkheden, zodat deze niet geschikt is voor elk soort hond. Als de borstriem direct op de schouderbladen rust of de buikriem te ver naar voren zit, voelt het tuig voor de hond niet prettig aan.
Als dit tuig de hond niet perfect past, glijd het alle kanten op. Net als bij het Noorse tuigje, kan de rand van het tuigje gevoelig zijn voor de wervelkolom. Het is relatief eenvoudig voor de hond om uit het tuig te ontsnappen.
Ras specifieke tuigen
Vanwege de uitzonderlijke lichaamsbouw van bepaalde hondenrassen zijn sommige tuigjes aangepast aan de specifieke behoeften van deze rassen. Mopshonden-tuigen hebben b.v. een bijzonder kort achterstuk, Chow Chow tuigjes zijn speciaal ontworpen voor een brede borstkas en windhond tuigen zijn aangepast aan de smalle taille.
Speciale tuigjes
Voor honden die het risico lopen uit andere tuigjes te ontsnappen vanwege hun angst, temperament, agressie of hoge jachtdriften, zijn de zogenaamde veiligheidstuigje geschikt. Hierop zijn bovendien een derde riem bevestigd aan het verlengde achterstuk, dat men achter de borst sluit. Omdat de taille smaller is dan de borst, kan de hond er niet uit.
Dan zijn er ook nog de zogenaamde antitrektuigen, die zouden de hond het trekken aan de lijn afleren. Het gebruik van dit soort middelen is niet aan te raden, want bij een goede hondentraining leer je gedrag niet af door fysieke correcties toe te passen, maar door de hond met behulp van beloningen het juiste gedrag aan te leren.
Dit werkt vrijwel altijd beter dan het gebruik van dit soort hulpmiddelen en heeft ook nog een duurzamere werking, d.w.z. dat de hond het gewenste aangeleerde gedrag veel langer vol blijft houden.
Let bij het kiezen van een hondentuigen op de volgende punten
Alle riemen moeten breed, zacht gevoerd en in lengte verstelbaar zijn.
Het steunoppervlak op het borstbeen moet zo groot mogelijk zijn, zodat het tuigje niet kan wegglijden wanneer er zijwaartse trekkracht wordt uitgeoefend.
Alle ringen, gespen en sluitingen moeten worden opgevuld, Deze mogen niet in contact komen met de hond, omdat dit irritatie kan veroorzaken, waardoor de hond als reactie daarop een verkeerde lichaamshouding aan kan nemen.
Schoudergewrichten en schouderbladen moeten vrij kunnen blijven bewegen en mogen niet beperkt worden door banden of riemen.
Het tuigje mag niet in de buurt van het oksels komen om schuren te voorkomen.
Honden met verwondingen of die geopereerd zijn aan de borst, borstkas of thoracale wervelkolom (rugwervels) mogen geen tuigje dragen.
