Dit artikel is voor het laatst geupdate op 25 oktober 2023 door Kimberly
Hoe moet je een hond belonen? En is het nodig? Wat is een beloning? Wanneer heeft een beloning effect? Allemaal vragen die hondeneigenaren stellen. In dit artikel wordt uitgelegd wat een beloning is, wanneer je deze toepast en wat de voor- en nadelen zijn van belonen.
Wat is een beloning?
Belonen is een manier om bepaald gedrag te laten toenemen. En mits goed uitgevoerd, bijzonder effectief. Er zijn twee vormen van belonen:
Het toedienen van een aangename prikkel
Het weghalen van een onaangename prikkel
Voorbeelden van je hond belonen
Stel de hond gaat zitten en jij geeft een voertje. Resultaat: de hond gaat vaker zitten. Een effectieve beloning dus. De aangename prikkel is het toedienen van voer. Stel de hond komt naar je toe als jij hem roept en jij gooit een bal. Resultaat: de hond zal vaker komen als je hem roept. Een effectieve beloning dus. De aangename prikkel is het gooien van de bal.
Stel een andere hond is agressief naar jouw hond en jij loopt door. Resultaat: jouw hond wordt relaxt. Een effectieve beloning dus. De onaangename prikkel is de agressieve hond. Stel de hond is bang voor onweer en jij laat hem bij je liggen. Resultaat: de hond voelt zich veilig en zal in de toekomst sneller kiezen om bij jou te komen liggen. De onaangename prikkel wordt hier niet weggenomen maar de hond wordt steun verleend. Steun is een hele effectieve beloning.
Lees ook: Top 15 keer de beste hondensnacks
Product advies
Dit lijkt vrij simpel maar dat blijkt in de praktijk niet zo te zijn. Want wat de hond ervaart als (on)aangenaam is verschillend per individu. Sommige honden zijn niet erg voer-gevoelig. Andere honden geven niets om een bal.
De kunst van een hond belonen
Omdat een beloning hond-afhankelijk is zal je eerst moeten achterhalen wat werkt bij jouw hond. Daarvoor is kennis en inzicht nodig. Je wilt immers een fijne relatie met jouw hond. Je wilt niet dat jouw hond gaat bedelen. Of veel te afhankelijk van jou wordt. Daarom is een hond belonen een kunst.
Als je de definitie van belonen steeds in het achterhoofd houdt kun je daarin vele nuances aanbrengen. Een beloning is een manier om gedrag te laten toenemen. In frequentie of intensiteit. Niets meer en niets minder. Het is een kunst om dit zo te doen dat de hond zijn gewenst gedrag blijf vertonen. Anders heeft de beloning geen zin gehad.
Gedoseerd en goed getimed belonen is niet zo makkelijk. Je kunt onbewust ook ongewenst gedrag belonen. Gaat jouw hond altijd direct liggen nadat je hem gevraagd hebt te gaan zitten? Dan is de beloning dus niet goed. Je hebt het liggen beloond in plaats van het zitten. Komt jouw hond niet bij je liggen als het onweert? Dan is het bij jou liggen geen beloning voor jouw hond.
Voorkom deze fouten
Fouten bij belonen wordt gemaakt als de hond de beloning niet ervaart als beloning. Het aaien van een hond wordt door veel honden helemaal niet als beloning gezien. Zeker niet als het over de kop is. Het is niet makkelijk om steeds je hond te voeren als hij niet achter een fietser of auto aanjaagt. Je bent soms gewoon te laat. Ineens komt er een fietser om de hoek of een elektrische auto die je niet hoort.
Een valkuil van te vaak belonen is dat de hond kan gaan bedelen. Als hij altijd beloond wordt voor een ‘zit’ dan kan hij te pas en te onpas gaan zitten en op de beloning wachten. Daarom zijn veel honden graag rond of onder de tafel tijdens het eten. Er valt immers altijd wel iets of er is iemand die de hond onder tafel voert: een sterke beloning wat bedelen in stand houdt.
De beste beloning
De beste beloning is niet afkomstig van jou. Zelf-belonend gedrag heet dat. De hond rolt door de rotte vis of eet poep. Springt over een hekje en gaat aan de wandel. Graaft een kuil in de tuin. De beste beloning wordt met inzicht gegeven. Timing is van wezenlijk belang bij het belonen. Belonen voor het los laten van een voorwerp doe je op het moment dat hij zijn kaken van elkaar doet en het voorwerp uitspuugt.
De beste beloning is aandacht. En dat is tevens de valkuil. Honden worden beloond met aandacht als ze aandacht vragen. Of ze worden weggeduwd als ze opspringen. Negatieve aandacht is ook aandacht. Iedereen die kinderen heeft, weet dat. De beste beloning is dat wat nodig is om het gewenste gedrag van jouw hond te doen toenemen. Een hond belonen is niet makkelijk.
Is een hond belonen nodig?
Dit is een interessante vraag. Het antwoord hangt af van de persoon aan wie je het vraagt. Het is net als bij het opvoeden van kinderen. Jij bepaalt wat mag en niet mag. De kunst is de nadruk te leggen op gewenst gedrag en dat te belonen. Keer op keer. Hoe goed jouw hond het ook kan en hoe vaak hij het al heeft laten zien.
Sommige mensen zijn van mening dat de hond “het nu wel moet kunnen” en dus niet meer beloond hoeft te worden. Die zelfde mensen ontvangen soms al jaren salaris aan het einde van de maand. Dat is toch niet meer nodig als jij je werk kent en goed doet?
Realiseer je wat een beloning doet bij een hond. Sommige honden krijgen een koekje nadat ze uitgelaten zijn. Of als de eigenaar koffie drinkt met een koekje. Ja gezellig. Maar als de hond net zijn poot optilt om tegen de nieuwe bank te plassen, wordt hij voor dat gedrag beloond.
